Gãy xương cột sống (𝐆𝐋𝐗𝐂𝐒) (𝐒𝐩𝐢𝐧𝐚𝐥 𝐎𝐬𝐭𝐞𝐨𝐩𝐨𝐫𝐨𝐭𝐢𝐜 𝐅𝐫𝐚𝐜𝐭𝐮𝐫𝐞). Một tổn thương hay gặp nhưng dễ bỏ sót. GLXCS chiếm hơn 50% các trường hợp gãy loãng xương và nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế ở người lớn tuổi, nhất là phụ nữ sau mãn kinh. Có thể xảy ra sau một sang chấn nhẹ, hay gặp ở vùng cột sống ngực thấp và lưng cao (N11, N12, L1). Triệu chứng lâm sàng thường gặp là đau lưng, có thể kèm tê chân và đau thần kinh liên sườn, dấu hiệu nặng và muộn là gù cột sống, liệt hai chi dưới, tiểu tiện không tự chủ. Cận lâm sàng giúp chẩn đoán gồm: Chụp Xquang, Chụp Cắt lớp vi tính, Chụp Cộng hưởng từ (MRI). Trong nhiều trường hợp Xquang không thể phát hiện mà phải dựa vào chụp cắt lớp vi tính, đặc biệt MRI mới phát hiện được. Việc bỏ sót chẩn đoán và không được điều trị đúng thường dẫn đến xẹp nặng đốt sống gây biến dạng gù cột sống và đau lưng mạn tính rất khó điều trị. Phân loại GLXCS theo Hội Chấn thương chỉnh hình Đức + Hội cột sống AO gồm 05 types, trong đó gãy type 1 và 2 thường dễ bị bỏ sót nếu chỉ chụp phim Xquang và chỉ phát hiện sau vài tuần khi đốt sống bị xẹp nặng hơn. MRI giúp chẩn đoán chính xác với hình ảnh phù tủy xương thân đốt sống.
Trường hợp 1: Bệnh nhân nữ 65 tuổi, vào viện ngày 24/11/2023 tại Bệnh viện Đa khoa Minh Thiện sau trượt chân ngã nhẹ, đau nhiều vùng cột sống ngực – lưng. Xquang cho hình ảnh xẹp cũ thân đốt sống N11, L1, L2 và hình dạng thân đốt sống N12 gần như bình thường. Bệnh nhân được chụp MRI cột sống cho kết quả: tổn thương thân đốt sống N12 với hình ảnh phù tủy xương rõ trên phim T1W, xẹp cũ thân đốt sống N11, L1, L2. Trường hợp này nếu không chụp MRI sẽ bỏ sót tổn thương đốt sống N12 và dĩ nhiên là sẽ không được điều trị hợp lý, bệnh nhân bị đau nhiều và sau vài tuần chụp Xquang kiểm tra thì đốt sống N12 có thể bị xẹp nặng như N11 và L1. Bệnh nhân được chẩn đoán: Gãy loãng xương thân đốt sống N12 (type 2), được can thiệp phẫu thuật bơm cement thân đốt sống N12 qua cuống sống với thời gian mổ # 25 phút, phương pháp vô cảm là tê tại chổ. Một ngày sau mổ bệnh nhân giảm đau nhiều và đi lại bình thường. (Hình ảnh chụp MRI trước mổ)
Trường hợp 2: Bệnh nhân nữ 76 tuổi, vào viện ngày 21/11/2023 với lý do đau lưng do ngồi sau xe máy bị sụp ổ gà. Người nhà bệnh nhân khai cách đây # 3 tháng bị té ngã đau nhiều vùng cột sống lưng, có đi khám và chụp XQuang cột sống không phát hiện tổn thương. Bệnh nhân được chụp XQuang cột sống: xẹp cũ > 60% thân đốt sống N12, xẹp thân đốt sống N10, L1; biến dạng gù cột sống nặng ngang mức N12. Hình ảnh MRI: Tổn thương phù tủy xương thân đốt sống N10, L1. Bệnh nhân được chẩn đoán: Gãy loãng xương thân đốt sống N10 (type 3), L1 (type 2)/gãy cũ đốt sống N12 và được can thiệp phẫu thuật bơm cement qua cuống sống N10 và L1 ngày 25/11, phương pháp vô cảm: tê tại chỗ, thời gian mổ # 40 phút. Sau mổ bệnh nhân giảm đau nhiều và có thể đi lại nhẹ nhàng. Riêng đốt sống N12 gãy cũ và xẹp > 60% chiều cao thân đốt sống nên không có chỉ định phẫu thuật bơm cement. Muốn điều trị phải thực hiện các phẫu thuật khác nặng nề và tốn kém hơn nhiều.
Hiện nay Khoa Ngoại Bệnh Viện Minh Thiện đã triển khai kỹ thuật điều trị gãy loãng xương cột sống bằng bơm cement thân đốt sống qua cuống sống, vật tư được thanh toán Bảo hiểm Y tế.
Ths.BS Đỗ Thành Phương, Trưởng Khoa Ngoại – Bệnh viện Minh Thiện
Bệnh Viện Minh Thiện đã tiếp nhận, thăm khám và điều trị cho rất nhiều bệnh nhân gãy loãng xương cột sống. Với dịch vụ chất lượng, Bệnh Viện Minh Thiện luôn là địa chỉ y tế tin cậy của người dân Quảng Nam, Quảng Ngãi… Nếu bạn muốn đặt lịch khám sớm, hãy gọi cho chúng tôi theo số 19001045 để được trợ giúp.
#BenhVienMinhThien #KhoaNgoa #ViemDuongHoHapTrenTreEm #KhamNhiTamKy #ChamSocNhiKhoaToanDien #Phẫuthuậtcộtsống #Điều_trị_gãy_xương_cột_sống_bằng_bơm_cement