FT4 (Free Thyroxine) là một trong hai hormone chính được sản xuất bởi tuyến giáp, cùng với T3 (Triiodothyronine). FT4 là dạng hormone thyroxine tự do không liên kết với protein trong máu, do đó có thể hoạt động trực tiếp trên các tế bào và mô của cơ thể. Xét nghiệm định lượng FT4 giúp đánh giá chức năng tuyến giáp và phát hiện các rối loạn liên quan đến tuyến giáp như suy giáp, cường giáp, và các bệnh lý khác.
- Chẩn đoán rối loạn tuyến giáp: Xét nghiệm FT4 giúp xác định các tình trạng như suy giáp (hypothyroidism) và cường giáp (hyperthyroidism).
- Theo dõi điều trị: Giúp theo dõi hiệu quả của các liệu pháp điều trị bệnh lý tuyến giáp, như dùng thuốc hormone thyroxine hoặc thuốc ức chế tuyến giáp.
- Đánh giá chức năng tuyến giáp: Kết hợp với các xét nghiệm khác như TSH (Thyroid-Stimulating Hormone) để đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp.
Quy trình thực hiện xét nghiệm
Xét nghiệm FT4 thường được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu từ tĩnh mạch. Mẫu máu sau đó được phân tích trong phòng thí nghiệm để đo nồng độ FT4. Kết quả xét nghiệm thường có trong vòng vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào cơ sở y tế.
Giá trị bình thường của FT4
- Người lớn: Giá trị bình thường của FT4 thường nằm trong khoảng 0.8-2.8 ng/dL (nanogram trên deciliter).
- Trẻ em: Giá trị bình thường có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và giai đoạn phát triển.
Ý nghĩa lâm sàng
- Mức FT4 cao:
- Cường giáp: Mức FT4 cao thường chỉ ra tình trạng cường giáp, một rối loạn trong đó tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone thyroxine. Cường giáp có thể gây ra các triệu chứng như giảm cân, nhịp tim nhanh, lo lắng, và run tay.
- Bệnh Graves: Đây là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, dẫn đến sản xuất quá mức hormone thyroxine.
- U tuyến giáp: Các khối u hoặc nốt trong tuyến giáp có thể tăng sản xuất hormone thyroxine.
- Mức FT4 thấp:
- Suy giáp: Mức FT4 thấp thường chỉ ra tình trạng suy giáp, trong đó tuyến giáp sản xuất không đủ hormone thyroxine. Suy giáp có thể gây ra các triệu chứng như tăng cân, mệt mỏi, trầm cảm, và da khô.
- Bệnh Hashimoto: Đây là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, dẫn đến giảm sản xuất hormone thyroxine.
- Thiếu iod: Iod là một nguyên tố cần thiết cho sản xuất hormone thyroxine. Thiếu iod trong chế độ ăn uống có thể dẫn đến suy giáp.
Các xét nghiệm liên quan
Xét nghiệm FT4 thường được kết hợp với các xét nghiệm khác để đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp, bao gồm:
- Xét nghiệm TSH (Thyroid-Stimulating Hormone): TSH là hormone được sản xuất bởi tuyến yên để kích thích tuyến giáp sản xuất hormone thyroxine. Mức TSH thường được sử dụng cùng với FT4 để đánh giá chức năng tuyến giáp.
- Xét nghiệm FT3 (Free Triiodothyronine): FT3 là dạng hormone triiodothyronine tự do không liên kết với protein trong máu. Xét nghiệm FT3 giúp đánh giá thêm chức năng tuyến giáp.
- Xét nghiệm kháng thể tuyến giáp: Các xét nghiệm này giúp phát hiện các bệnh tự miễn như bệnh Graves và bệnh Hashimoto.
Xét nghiệm định lượng FT4 là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán và quản lý các rối loạn liên quan đến chức năng tuyến giáp. Việc hiểu rõ kết quả xét nghiệm FT4 cùng với các xét nghiệm liên quan giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và lập kế hoạch điều trị hiệu quả.